H. Cihan Salim - Günce... Blog...

İstenmeyen "spam" e-postalar gittikçe daha büyük bir dert oluyor ve farklı girişimler, farklı yöntemlerle önlem alınmaya çalışılıyor. IBM FairUCE adlı yeni bir filtre yazılımını duyurdu . FairUCE, gelen e-postaları içerik taramasıyla değil, gönderen adresle sınıflandırıyor. Gönderici bilgisayarın IP numarasını, veritabanındaki adreslerle karşılaştırmanın yanında, bazı mesajların kabul edilmesi için karşı tarafa bir gönderim yapılıp yanıt da bekleniyor. Gelişmiş özellikleri olan program, geri sektirmesine ek olarak, saldırılarla ele geçirilmiş herhangi bir kullanıcının bilgisayarını nasıl sınıflandırıcağıyla da tartışma konusu oldu. Zira, spam ile savaşırken geri sektirme ve gönderen bilgisayarı meşgul etme amaçlı girişimler etik soruları ve de iletişimi yavaşlatma tehlikesini de barındırıyor. Nitekim geçtiğimiz aylarda Lycos Avrupa'nın geliştirdiği ekran koruyucu, bazı spam merkezi sunucuları meşgul ediyordu . Fakat oluşan "etik mi" tartışmasıyla, Lycos yazılım...

İnternet'te dosya değişiminin temel kaynağı olan ücretsiz P2P Programlar içlerinden kullanıcı eğilimlerini pazarlama amacıyla toplayan casus yazılımlar ya da reklam yazılımları barındırabiliyor. Benjamin Edelman'ın hazırladığı detaylı yazıda eDonkey, iMesh, KaZaa, LimeWire, Morpheus programlarının lisans sözleşmeleri ve barındırdıkları anlatılıyor. Barındırdıkları programları karşılaştırıp dikkatli kurulum ya da temizleme yapmanız faydalı olacaktır. Ayrıca ekranda 182 sayfa süren lisans anlaşması içeren KaZaa, öte yanda tek bir sayfa bile açıklama yapmayan LimeWire ve diğer programları kullanırken neleri kabul ettiğimiz de önemli. Karşılaştırma yazısını buradan okuyabilirsiniz .

TBD 'nin 25. genel kurulu 27 Mart'ta yapıldı. Turkan Menteş'in başkanlığı devraldığı kurul sonrası 26. dönemin başarılı geçmesini diliyoruz. Mustafa Akgül'ün kaleme aldığı eleştiriler ve önemli noktalar bu önemli kurumun da işlevini arttırması gerektiğinin bir başka belgesi. Özellikle bilişim alanında, genel iyileşmeye rağmen önemli gelişmeler yaşamadığımız düşünülürse hepimize önemli görevler düşüyor.

TBD 'nin 25. genel kurulu 27 Mart'ta yapıldı. Turkan Menteş'in başkanlığı devraldığı kurul sonrası 26. dönemin başarılı geçmesini diliyoruz. Mustafa Akgül'ün kaleme aldığı eleştiriler ve önemli noktalar bu önemli kurumun da işlevini arttırması gerektiğinin bir başka belgesi. Özellikle bilişim alanında, genel iyileşmeye rağmen önemli gelişmeler yaşamadığımız düşünülürse hepimize önemli görevler düşüyor.

Ülkemizde İnternet üzerinden alışverişe karşı duyulan güvensizliğin başlıca nedenlerinden biri ödeme metotları. Kredi kartı kullanımında, dünya ortalamasının üzerinde olan korkumuz, günlük hayatta yaşananlar nedeniyle haklı sebeplere dayanıyor. Bazı bankaların uzun süredir verdiği geçici/sanal kredi kartı uygulamalarına bu nedenle tekrar değinmek istedim. Sıklıkla kullandığım ve başarısını test ettiğim bu alternatifte, kredi kartınıza bağlı yeni bir kredi kartı oluşturuluyor. Fakat bu kartın kendine özgü numarası ve son kullanım tarihi bulunuyor ve sadece İnternet gibi ortamlarda kullanılabiliyor. Sanal kart başvurusundan sonra, önce online banka şubenize giriyor, bu kartı etkinleştiriyor ve en önemlisi sanal karta limit belirliyorsunuz. Böylece, örneğin 5 YTL'lik dört bilet alacağınız bir devlet tiyatrosu oyunu için, 20 YTL'lik bir limit belirlemiş olduğunuz sanal kartın bilgileriyle alıvşerişinizi yapıyor, böylece de yanlış tıklamalarınız ya da kart bilgilerinin yanlış ellere...

Pew Internet 'in Şubat ayında yaptığı araştırmanın sonuçlarına göre, ABD'deki İnternet kullanıcılarının %27'si İnternet'te müzik ve video gibi telif haklarıyla korunan içerik barındıran dosya transferi yapıyor. Ücretli sitelerden parayla dosya indirdiğini ya da en azından bir kez denediğini belirtenlerin oranı %43'e ulaşmış durumda. Fakat ilginç olan, telif haklarını korumaya çalışan firmaların ciddi yaptırımlar altında bırakmayı planladığı KaZaa, BearShare gibi P2P programlar, ücretsiz dosya elde etmek için "ana seçenek" olma durumlarını kaybediyorlar. Bunda, ölmüş kişileri bile hapse atmaya kalkan yaptırımların etkisinin olup olmadığı tartışılır. Ama kolay ve daha hızlı olan, başka birinin MP3 çalarından dosya kopyalamak %19, e-posta ya da sohbet programlarıyla dosya transferi yapmak ise 28% oranında kullanıcının tercihi oldu. Her ne kadar, bazı MP3 çalarlar ve bunları yöneten programlar "sayısal hak koruma yöntemleri" barındırsa da, arka kapı...

CD ve DVD'leri sabit diske kopyalamak, yani görüntü dosyası (image file) almak CD'yi birkaç kez kopyalamak ya da ikinci bir yedek olması amacıyla yapılan bir uygulama. Bazılarının çoktandır yaptığı bu işlemle, diğerleri de İnternet'ten indirdikleri .CUE, .BIN, .MDF, .MDS, .ISO gibi dosyaları çözmeye çalışırken tanıştılar. Bu görüntü dosyalarının ikinci avantakı ise, sanal bir DVD/CD sürücü oluşturup bu sanal sürücüye, görüntü dosyasını "takarak" boş disk harcamadan CD görüntülerini kullanabilmek. Hatta buna, CD/DVD yazıcı olmadan disk kopyalama da denilebilir. Yeni dosya konusunda sanal disk sürücüleri oluşturmayı / emülasyonunu ve disk görüntüsü alıp bunu sanal sürücüye takmayı öğreniyor, alternatifleri inceliyoruz.

Internet Explorer'a rakip olan açık kaynak kodlu web tarayıcısı Mozilla Firefox güncellendi. Popüler dosya indirme sitesi Download.com'da 4600 kişi tarafından kullanıcı yorumu yazılan ve bu alanda da rekor kıran Firefox'da, GIF resimleri gösterme aşamasında oluşan bir açık ortaya çıkarıldı ve bunun için gerekli yama kısa sürede hazırlandı. Bu sorunun giderildiği yeni Firefox sürümü 1.0.2, Türkçe olarak da, mozilla.org 'dan indirilebilir.

Pek sık güncellemediğim sürücü türlerinden olan anakart çipset sürücülerini, " Intel Chipset Software Installation Utility "nin son halini indirip yenilemek istedim. Fakat ilk kurulumda kitlenen Windows, ikincisinde de dondukatan sonra, .sys uzantılı bir sistem dosyasının zarar görmüş olması nedeniyle bir daha açılmadı. Windows Kurtarma Konsolu'nun USB disk desteği eksiği nedeniyle, artık yeni üretilen PC'lerde yer almayan, miladı dolmuş bir disket sürücü arayışına giriştim ve başka bir Windows kurulu sistemden hem disket sürücü, hem de gerekli dosyayı barındıran disketle dönerek sorunu çözdüm. Fakat, bir sürücü güncellemesi sırasında, 2 dakika içinde çöken Windows'un bu kadar zor kurtarılması, yarım saat boyunca düşüncelere dalarak çalışmama neden oldu. Birincisi, Intel anakartınızın sürücülerini güncellerken doğru sürücüyü seçin ve önemli dosyalarınızı yedekleyin . İkincisi de, Windows CD'sinden gerekli dosyayı kurtarmanın bile oldukça uzun arama gerektirmes...

Geçen ay cep telefonu işletim sistemi piyasasındaki gelişmelerden haberdar ettiğim bir günce girdisinde Nokia'nın başlıca ortağı olduğu Londra merkezli Symbian ceptel yazılım sistemi üreticisinin Microsoft'la ortak girişimlerde bulunacağı haberini vermiştim. Symbian, Microsoft Exchange Server 2003 ile senkronizasyon imkanı sunacak telefonlar için Microsoft'la lisans anlaşması imzaladı . Böylece daha çok kurumsal kullanıcı hedefleniyor. Öte yandan Microsoft'un, kendine avantaj sağlayan Windows etkileşim ve erişim özelliklerini başka bir ceptel yazılımcısına da erişilebilir kılması, bu pazarda istediği başarıyı tek başına yakalayamadığının göstergesi. Bu yolda geri adım atan Microsoft, farklı ortaklıklarla bu pazarda varlığını sürdürmeye çalışacak.

Başlıca alışveriş sitelerinden olan hepsiburada.com'da yer alan bir ürünle ilgili soru yönelttim ve yanıtını beklemeye koyuldum. "Soru en kısa sürede yanıtlanacaktır" ibresine rağmen, günler geçti ve sonunda bir e-posta aldım. E-postada, "gönderdiğim soruyla ilgili bir soru göndermemiş olduğumdan" sorunun silindiği belirtiliyordu. Türkçesi, soruyu yenilemediğimden sistem sorunu bizzat çözdüğümü varsayıyormuş. Bu da ilginç bir uygulama. Kuşkusuz, her gün yüzlerce basit ve siteye yöneltilmemesi gereken soru geliyordur fakat yine de bu yöntem, en azından bu durumu bilmeyenlerin boşuna beklemesine neden olan garip bir tercih. Öte yandan bu sisteme uyumlu olması amacıyla yolladığım yeni bir soru ve bununla ilgili ek bir soru da hala yanıtlanmadığından, sitenin en azından bu yönünü daha geliştirmesi gerektiği ortada.

Halk otobüslerinde bulunan akbil cihazlarını kullanmak bazen iki kat pahalı olabiliyor. Zira, İstanbul'un iki yakası arasında, köprüyü geçen hatlarda şoförler akbil cihazını iki bilet fiyatı alacak ayarda bırakıyorlar ve böyle olunca, otobüsün kalktığı yakada binip aynı yakada inenler de akbillerinden iki kat ücret ödemek ya da nakit para vermek zorunda kalıyor. Niye zorunda kalıyor, çünkü halkımız hakkını korumayı pek bilmiyor ve bunları umursamıyor. Özellikle Levent tarafına Topkapı'dan hızlı şekilde gitmek için kullandığım pek çok otobüsün şoförü ile, sadece ellerindeki kartı basarak tarife değiştirecekleri makinada bu işi yapmaları için uzun uzun konuşmam grekiyor. Kendileri, "dakika başı tarife mi değiştireceğiz", "yapmak zorunda değiliz" gibi açıklamalarla müşteriden zorla fazla ücret almalarına kılıf bulmaya çalışıyor. Öte yandan, azımsanmayacak sayıda yolcu da bu olaydan tümüyle habersiz olarak akbilleriyle iki kat fazla ödeme yapmış oluyor. Çözüm is...

Korsan yazılım kullanımının çok yüksek seviyede olduğu bazı Asya ülkelerinde Windows XP'nin bazı özellikleri eksik olan sürümü Windows XP Starter kullanıma sunulmuştu. Yeni PC'ler ile verilen ve ayrı tek başına satılmayan bu Windows ile, yeni bilgisayar fiyatı içine önemli etki yapan işletim sisteminin maliyetini düşürerek kaçak kullanımı engellemeye çalışan Microsoft'un aldığı ilk sinyaller pek de olumlu değil . Rusya ve Hindistan'da da bu sürümü çıkarak olan Microsoft ise bu konuda çalışmaların devam edeceğini belirtiyor. Microsoft CEO'su Ballmer ise, daha önce "100 dolarlık PC'lere ihtiyacımız var" diyerek , gelir seviyesi düşük insanlar için daha ucuz sistemlerin gerektiğini vurgulamıştı. Bu ülkelerde İnternet kafeler, bilgisayar kullanımının yaygınlaşması ve gelişmesinin temel kaynağı.

Sitenin ikinci özerk bölümü olan "Programlamaya Giriş" yenilendi. Açılış yazısında programlama, dil ve algoritma tanımlarını açıkladıktan sonra, ikinci yazıda giriş niteliğinde basit bir uygulama ile ısınma turları atıyoruz. "Merhaba Programlama: Merhaba Dünya" yazısı cihansalim.net/programlama adresinde.

Geçtiğimiz aylarda, "İsmi belli olmayan bilgisayar almak işi şansa bırakmaktır" diyen, korsan görünümlü berber, taksi şoförü merkezli reklamlar hazırlayan BKB platformunu oluşturan firmalar, TÜBİDER tarafından açılan dava sonucu suçlu bulundu. Gerçekleri saptırma, haksız rekabet yapma suçlarıyla tüketiciyi yanlış bilgilendiren BKB platformu Microsoft Türkiye, Symantec Türkiye, HP Türkiye, Escort, Casper, Vestel, Datateknik tarafından kurulmuştu. Girişimin başlangıç fikrinin, OEM ürünlerle toplanan bilgisayarlarda kaçak yazılım kullanımının yaygınlığı sonucu tüketiciyi bu yoldan caydırmak için Microsoft'tan çıktığı öne sürülüyor. Bu firmalara ceza kesildi ve de ulusal basında yayınladıkları için ceza 10 kat arttırılarak 44975 YTL olarak uygulanacak.

Sneakemail.com gibi girişimler, geçici e-posta adresleri vererek, bu adrese gelenleri asıl adresinize yönlendiriyor ve de asıl adresiniz istemediğiniz mesajlardan korunmuş oluyor. Aynı şeyi, rekabet arttıkça ve de verilen hizmetler çeşitlendikçe, cep telefonlarında da yaşamamız mümkün. İngiltere'de, Securfone tarafından verilen hizmet ile, tanımadığınız ya da tutumundan emin olmadığınız kişilere, geçici numara veriyorsunuz. Böylece rahatsız edilmeye başladığınızda bu geçici numarayı kapatıyorsunuz. Bakalım bu hizmeti Türkiye'de ilk kim ne şekilde verecek.

"Walkman" kasetçalar ile, bu türdeki tüm ürünlere walkman denmesini sağlayacak kadar başarılı olan Sony, 20 yıldır lider olduğu taşınabilir müzik çalar pazarında gücünü, MP3 çalar döneminde kaybetti. Apple ile bu alanda ortak çalışmaları olan, hatta yeni iPod Shuffle tanıtımında sahnede başkanı yer alan Sony, bu alanda kendi markasıyla ürün üretimine son hızla devam edeceğini yeni flash bellekli Walkman ürünleriyle gösterdi . Ekranlı olan yeni 256-1024 MB arası saklama kapasitesi sunan modeller pazardaki rekabetin gittikçe artacağının göstergesi. Aynı şekilde, Walkman adlı cep telefonu modelleri de Sony Ericsson'un, ceptel pazarında kaybettiği gücü kazanmasını sağlayacak mı göreceğiz.

İnternet'i insanlık tarihini barındıran geniş bir kütüphaneye çevirme amacı, çok özel bazı projelerle gerçeğe yaklaşıyor. New York Halk Kütühanesi'nin fotoğraf, çizim, ilüstrasyon, harita, poster, ilan gibi 500 bine yakın farklı "resimden" oluşan arşivi digitalgallery.nypl.org adresinde. Kar amaçlı kullanım için izin alınarak kullanılması gereken resimler, amatör kullanım içinse ücretsiz olarak saklanılabiliyor, basılabiliyor ve kullanılabiliyor. Bu dev arşiv, sadece yayıncılara, grafikerlere değil her insana pek çok şey ifade eden önemli bir girişim...

Intel x86 işlemci ailesi tabanlı kişisel bilgisayarlar için Linux'u hazırlayan Linus Torvalds, son dönemde x86 için hazırladığı bir yamayı deneyemediğini söyleyince soru işaretleri oluşmuştu. Torvalds, meğerse son dönemde, 2 adet 2 GHz işlemcili G5 Apple bir sistem kullanıyormuş ve Linux'un Apple sistemlerde nasıl çalıştığını deniyormuş . Fakat bu denemelerinin genel bir trendi yansıtmadığını, bir sistemi diğerine tercih etmediğini ve geleceğe yönelik plan değişikliği yapmadığını belirten Torvalds, bu açıklamasını desteklemek için zaten Apple bilgisayarı bedavaya aldığını ve kendisinin aslında bir teknoloji beleşçisi(!) olduğunu belirtti.

Özenli seçimler yaptığım, Dünya Emekçi Kadınlar gününü de barındıran Mart ayında, ayın kitabı Şemsettin Orhan'dan " Kadın ", şiiri Bülent Ecevit'ten " Özgeçmiş ", web siteleri ise: Avrupa Komisyonu Türkiye Delegasyonu ve Whitehouse.org . Her zamanki gibi yorumlarınızı bekliyorum...

Microsoft'un geçen yıl sonunda açıkladığı, Media Player, MSN ve Windows Messenger'ın bazı sürümlerinde yer alan açıklar, Bropia ve Serflog solucanları tarafından kullanılıyor. Son günlerde, yüksek sayıda MSN Messenger kullanıcısı bu solucanlardan etkilendi. Listedeki bir kişiden gelmiş gibi gözüken .pif uzantılı dosyayı alıp virüsle başbaşa kalanlar, Symantec'in Serflog ve Bropia çözüm sayfalarından yararlanabilir. Henüz bu solucanlarla karşılaşmayanlar ise bir süre MSN Messenger kullanmayabilir, ya da Microsoft'un sitesinden yamayı indirebilir . Ve tabii, en önemlisi, tanıdığınız biri bile olsa, aldığınız dosyanın virüslü olma ihtimalini düşünerek her dosyayı almamak...

İnternet'in en büyük içerik üreticilerinden CNet, belli aralıklarla yayınladığı cep telefonu radyasyon listelerini güncelledi. Bir telefonun piyasada satılması için SAR seviyesinin 1.6W/kg'ın altında olması gerekiyor. Listedeki modellerin SAR seviyeleri telefonun yaydığı dalga boyutu hakkında detaylı bilgi verecektir. Yıllar önce, yine CNet kaynaklı ceptel radyasyon listelerini yayınladığım dosya konusundan, eski modellerin SAR seviyelerini ve daha da önemlisi SAR'ın ne olduğu ve tablolardaki rakamların ne kadar önemli olduğu hakkında bilgi alabilirsiniz. CNet'in güncellenmiş tablolarına ise buraya tıklayarak ulaşabilirsiniz. ABD'de satılan modellerin yer aldığı listelerde, yine de küçük model farklılıklarıyla tahmin yürütülebir.

Microsoft, popüler oyun konsolu Xbox'larda yaşanan ciddi sorunlardan sonra 14,1 milyon konsolun güç kablosunu toplama ve değiştirme kararı aldı. Konsol ve oyunları Microsoft gelirlerine önemli bir katkıda bulundu. PlayStation 2 ve GameCube'e karşı iyi bir satış rakamına ulaşan Xbox'ın yaklaşık 20 milyon adet üretildiği tahmin ediliyor.

France Telecom, Carrefour, Total, Verizon Communications gibi firmalara hizmet sunan, Paris merkezli Mandrakesoft, Brezilya merkezli bir diğer Linux pazarı oyuncusu Conectiva'yı aldı . HSBC Bank, Casas Bahia, Siemens, Praxair gibi müşterileri olan Conectiva'yı alarak, pazarda daha büyük bir güce sahip olmayı amaçlayan Mandrakesoft, yine de Red Hat ve Novell/SuSE'nin gerisinde. Fakat iç ve dış pazarlarda büyüme stratejisini satın almalarla sürdüren Mandrake, ABD pazarında da daha etkin olmaya çalışacak. Linux dağıtımları arasındaki sıradışı farkları minimize etme amaçlı "Linux Core Consortium"a üye olan iki Linux satıcısının birleşmesi de, açık kaynak kodlu yazılım pazarının büyüdüğünün, gelirlerin arttığının ve temellerin sağlamlaşmaya başladığının göstergesi olarak algılanabilir.

1995'te kurulan Yahoo! 10. yaşını kutluyor. 250 milyonu aşkın abonesinden ABD'de yaşayanlara, kupon bastırıp dondurma hediye eden site, öte yandan on yılda İnternet'te yaşanan gelişmeleri de bir araya topladığı bir "netrospektif" yayınladı. İnternet Mahir 'in de yer aldığı, İnternet'teki en önemli 100 olay buradan okunabilir. Bakalım siz hangi gelişmeleri kaçırmışsınız...

En son Doğu Asya'daki depremzedelere yardım toplanamaması üzerine "halkımız duyarsız mı" soruları gündeme getirildi. Bunu sosyolijik analizle, birkaç paragrafta kanıtlamak zor değil. Ben ise, bugün bizzat başımdan geçen olayla örnek vermek istiyorum. Manevi değeri yüksek olan atkım ve poşetlerim kucağımda, ülkenin en ünlü, başarılı üniversitesinden dönen gençlerle otobüste gidiyordum. Ani olarak inmeye karar verdim, duraktan 20 metre sonra ise atkımın olmadığını fark ettim. 5-10 dakika ısrarla 20 metrelik bu mesafeyi taradım. Zira otobüste kalmış olamazdı. Çünkü otobüsten inerken düşse, yoğun trafikte sıkıntıdan sürekli birbirlerini inceleyen, az sonra diyalog bile kurabilecek yolculardan biri mutlaka haber verirdi. Fakat yine de, iki durak ilerdeki varış noktasına gidip, yeni seferine çıkmakta olan halk otobüsüni yakaladım, biletçiye otobüste atkı bulup bulmadıklarını sordum. Duyarsız genç yolcuların yanına, ilgisiz bir biletçi eklenmiş, otobüse bakmadıklarını söylemişti...