Türk Telekom İhalesinden Yüksek Değer Çıkması da Dert Olabilir: GSM İhalesinden Öğrendiklerimiz ve Doğru Değer Kavramı

Medyada bazen kötü bir senaryo olarak, bazen bilinçli yorumlarda Telekom'un tekel gücünü gittikçe kaybettiği neden gösterilerek özelleştirmenin düşük bir değer karşılığında yapılabileceğinden bahsedildi. Ben de böyle bir olasılıktan önceki günlerde söz ederken, bir neden olarak da katılımcı sayısının azlığını ve belki de karşılıklı arttırım getirecek son aşamanın az sayıda katılımcı olduğundan yapılamayabileceğine değinmiştim. Tüm bunlar bir yana, 1 Temmuz Cuma günü açılacak teklif zarflarından ve daha sonra olası bir arttırım seansı sonucu ihaleden "fazla yüksek" bir rakam da çıkabilir.Bu ne demek mi? Hatırlayın, İŞTİM konsorsiyumu 3. GSM lisansı için fazlasıyla yüklü bir teklif vermişti ve bu teklife başka bir katılımcı yanıt veremediğinden, Türk Telekom dışında lisans alan olmamıştı. Bu hamleyle belki de pazardaki oyuncu sayısını kısıtlamış olan İŞTİM'in Aria'sı ise aynı Avea gibi sorunlar yaşamış ve bildiğiniz gibi telekomünikasyon sektöründe bir türlü bu yeni operatörlere vaat edilen ara bağlantı olanakları tanınmadığından İŞTİM uluslararası kurumlara şikayette bulunabileceği tehdidi bile yapmıştı. Bunların Türk Telekom özelleştirmesi ile yakından alakası var. Zira Aria, bu kadar sorun sonrası, verdikleri yüklü meblağı da koz olarak kullanarak devletten düzenleme talep etti. Ben ve pek çok uzman, Berlusconi'nin Türkiye ziyaretini tartıştık ve sonunda Aria ve Aycell'den elimizde Avea kaldı.
Bu çok basit bir şekilde şu demek, düzenlemeleri yeterli olmayan ya da bunları düzenleyici kurumların etkisizliği nedeniyle uygulamaya yansıtamayan gelişmekte olan ülkelerin çeşitli pazarlarında hem düşük hem de yüksek özelleştirme bedelleri ilerde baş ağrıtabilmektedir. Yüksek ödemeler yapan alıcılar topu devlete atarak, kayıplarının karşılanması, kendilerine has düzenlemeler yapılmasını bile isteyebilmektedir. Hatta gittikçe serbestleşecek olan Türk telekomünikasyon pazarında yeni Türk Telekom eski devlet tekelinin yaptığı haksız uygulamaları yapmak bile isteyebilir. Lafın kısası, çok yüksek bir teklifle karşılaşırsak bu, en azından tedbirli davranmayı bilenlerin içini rahatlatmayacak. Gerek GSM ihalesi sonuçlanır sonuçlanmaz, gerek 1-2 yıl sonra az sayıda kişi bu pazardaki gariplikleri vurguladı. Ve bugün elimizde milyarlarca doların yanlış yerlere harcanmasıyla alınan lisanslar, aynı bölgede sayısız "eski rakip" baz istasyonları ve niceleri ciddi bir refah kaybının gizlice yaşandığının göstergesi...