H. Cihan Salim - Günce... Blog...

İstem dışı, özellikle reklam amaçlı gönderilen spam e-postalar birkaç yıldır İnternet'in büyük sorunlarından biri. Zirve üstüne zirve yapan bu tip mesajların artış hızında ise son dönemde bir yavaşlama olduğu tesbit ediliyor. Ama bunun nedeni, spam göndericilerin başka mesajlaşma platformlarına kayması. Örneğin web güncelerine, benim de belli aralıklarla tecrübe ettiğim üzere, reklam, tanıtım, duyuru amaçlı, günce girdisiyle alakasız yorumlar eklenmesi gittikçe yoğun kullanılan bir yöntem. Bu yorumlarda belli sitelere link verilerek hem kullanıcı çekmeye, hem de arama motorlarında yer elde edilmeye çalışılıyor. Hatta bazı web günceleri sadece reklam amaçlı olarak açılıyor, bunlara spam blog, ya da spamlog denmeye başlandı. Her gün binlerce güncenin bu amaçla açıldığı tahmin ediliyor. Öte yandan e-posta spam engelleme yasaları ve süzgeçler gittikçe daha etkili olmaya başladığından web günceleri, mobil cihazlar, cep telefonları da spamcilerin yeni hedefi oluyor. Artık spam iletileri...

Six Apart'ın kurucularından Mena Trott web günceleri (blog) ile ilgili yeni projelerini açıklamasa da, konuyla ilgili Business Week mülakatında sayılarının 100 milyona dayandığı tahmin edilen güncelerin hızla artmaya devam edeceğini iddia ediyor. Gelişen çoklu ortam özellikleri, ses, görüntü dosyaları eklemenin yanında ceptellerden İnternet erişimi ve günce yayınlama olanakları ile bundan sonra günce hizmeti veren sitelerin yayıncıya daha çok olanak sunması gerektiği ortada. Trott da bu noktada, daha fazla ve özellikle tecrübesiz olan İnternet kullanıcısının günce yayınlaması için, böylesi yeni olanakların kullanımı kolay araçlarla sunulmasının önemi ve zorluğuna dikkat çekmiş. Günce yenilemenin e-posta yazmak kadar kolay olması gerektiğini de öne sürmüş. Gerçekten de günce taslağı ve araçları tasarımı hayati önem taşıyor. Aynı taslağı kullanan onlarca web güncesinin her birinin farkını okurun anlamasını sağlayacak bir tasarım yapılırken, etkileşimin, yorum eklemenin kolaylaştırıl...

Google genişlerken artan sayıda suçlama ve dava ile karşı karşıya kalıyor. Perfect10 adlı ücretli erotik fotoğraf sitesi, Google resim arama sayfalarının, satmaya çalıştığı fotoğrafların küçültülmüş hallerini erişilebilir kılarak iş yapma şansını azalttığını ilk olarak 2004'te dile getirmişti. Hukuki süreç hala sürüyor, fakat yeni alınan bir ara karar ile Google belli konularda suçlu bulundu . Nedenler ise, ilk olarak bu resimleri Google aramaları ile ele geçirip yayınlayan sitelerden Google'ın AdSense ile reklam geliri elde edebilmesi, ikinci olarak da Perfect10'un cep telefonlarına satış yaptığı minik boy resimlerle aynı boyda sonuçlar çıkarması ve mobil cihazlara sunulan içerik gelirlerini etkileme olasılığı. Fakat bilgisayar aramaları ve küçültülmüş sonuçlar konusunda henüz Google hakkında olumsuz bir karar çıkmadı ve çıkmayacak gibi. Ama telif haklarının korunması hakkında daha pek çok tartışma, dava, suçlama göreceğiz. Ülkemizde de entelektüel üretimin korunmasında so...

Dünya'nın ne kadar insanı kaldırabileceği merak edilmiş, tartışılmış, farklı sonuçlara varılmıştır. Günlük belli ve yeterli bir seviyede kalori ve temiz, içilebilir su miktarı göz önüne alan modeller 5 milyarlı rakamlar verirken, bazıları mevcut yaşam tarzımızla en fazla 9 milyar insanın gezegende yaşayabileceğini iddia eder. Yapılan hesaplara göre, 25 Şubat Cumartesi günü Dünya nüfusu 6,5 milyara ulaşacak . (Gerçek zamanlı işler bir tahmin modeli üzerine kurulu sayaç tan takip edebilirsiniz). Bazıları bu rakama ulaşılmasının imkansız olduğunu düşünürken bazıları ise normal karşıladı. Tabii bu arada dünya nüfusunun küçük bir bölümünün, örneğin %5'inin dünya refahının dörtte birine sahip olduğuna da dikkat etmeliyiz. Açlık, göçler, işsizlik, suç oranları, gelir dağılımı ve nüfus artışının doğrudan sonuçları. Türk ekonomisi son yıllarda sürekli büyüse de işsizlik oranının hızla düşmemesinin bir nedeni de artan nüfus. Gelecekte yaşanabilecek felaket ve kıtlık olasılıklarını göz ar...

Barselona'daki 3GSM Dünya Kongresi 'nde yeni cep telefonu modellerinden ziyade hizmet alanındaki gelişmeler ilgimi çekti. Gittikçe bilgisayarvari özelliklere kavuşan cihazlar daha gelişmiş içerik hizmetlerinin sunulmasını sağlıyor. Büyük portal sitelerinin yanında içerik üreticiler de, İnternet erişimi hızlandıkça doğrudan kullanıcılara ulaşabilecekler. Ayrıca web günceleri, RSS kaynakları da cepten erişilebilir ve güncellenebilir hale çoktan geldi. Tabii İnternet erişiminin hızlanması, özellikle 2006'da mobil TV hizmetinde büyük ilerlemeler görmemizi sağlayabilir. Fuarın en popüler konularından biri olan mobil cihazlarda video içerik izleme üzerine çalışan sayısız firma ve içerik üreticisi var. İngiltere'de denenen yayınlar, özellikle kısa videolara olan talebin, örneğin yazın oynanacak Dünya Kupası ile artması ile kolayca yaygınlaşabilir. Tabii insanların ne kadar uzun süreli yayınlar izlemek isteyecekleri tartışılan konulardan biri. Fuarla ilgili gözlemlerimizi Hürri...

Bir süredir güncelleyemediğim ayın seçimleri sayfaları, bir okurun kitap eleştirisi yollaması ile Şubat ayında tekrar karşınızda. Ayın kitabı Paco Ignacio Taibo ve Subcomandante Marcos'un beraber yazdığı " Huzursuz Ölüler ", şiiri Louis Aragon'dan " Mutlu Aşk Yoktur " web siteleri ise Bloglar Alemi ve Variety.com .

İlk kez Barselona'ya gittim, beklediğimden daha az kalabalık ve daha küçük çıkan şehir gerçekten de Avrupa'nın en güzel şehirlerinden biri. Şehirde yaklaşık 1,6 milyon kişi yaşıyor ve İspanya'nın en zengin bölgelerinden biri. 1992 Olimpiyat Oyunları şehrin çehresini değiştirmiş altyapı iyileştirmeleri, bina yenilemeleriyle yetinilmemiş kültürel zenginlik de öne çıkarılmış. Örneğin zengin yemek kültürü hatırlanmış, Barselona mutfağı biraz da yenilenerek geliştirilmiş. Ustalar yenilikler icat etmek için çalışmış ve böylece de Fransız ve Amerikanlar tarafından dünyada 2004'ün aşçısı Katalan Ferran Adria seçilmiş. Barselona alan kullanımı ve şehir planlamasında da mükemmel denilecek işler yapmış olsa gerek ki caddeler hatta bulvarlarda araç içinde gitmek bile bir zevk olmuş, zira yaklaşan dört yol ağzında Akdeniz'e kadar inen bir sonraki bulvarın manzarasını saniyeliğine de olsa yakalamak güzel. Hele gerek tarihi önemi olan gerekse de yerleşim amaçlı kullanılan tüm bina...

Barcelona'daki 3GSM Dünya Kongresi 'nde iletişim alanındaki yenilikleri yakından görme fırsatım oldu. Önümüzdeki günlerde fırsat buldukça fuardan ve Barcelona'dan bahsedeceğim. Gelince bilişimle ilgili ilk okuduklarımdan biri Telekomünikasyon Kurumu Başkanı Acarer'in 3G hakkında "Karar siyasi iradede" demesiydi. Tabii ki öyle, fakat sorun da bu, acaba hükümetlerimiz bilişimi kendi başına bir sektör olarak değil, tüm sektörlerin etkinliğini arttıran bir katma değer üreticisi sektör olduğunu anladı mı? İletişimin olabildiğine gelişmesi sağlanacağına sınırlandığı, deprem öncesine göre bugün insanların yarı yarıya az konuştuğu ortamda 3G'yi farklı amaçlarla ertelemenin de manasız olduğu görülmeli. Avrupa'nın tecrübesi ve yüksek lisans bedelleri ödeyenlerin düştüğü zor durum ortada, ben de fuarda bir iki kez daha doğrulatmış oldu. Yani artık 3G lisansı vermek için yüksek bedeller elde edileceği de düşünülmemeli. 3GSM Fuarı'nda gördüklerim biz yerimizde...

İnternet altyapısında geçtiğimiz yıl ciddi sıkıntılar yaşamıştık, artan ADSL abonelerinin de etkisiyle mevcut yurt dışı çıkışı yetersiz kalmaya başlamış, hatta deniz altındaki fiber kablolar kopmuş ve İnternet trafiği durma noktasına yaklaşmıştı. Ne zamandır Türk Telekom ile ilgili yazmamıştım, ama İnternet sorunları geçtiğimiz haftalarda artmaya devam etti. Bir ara yavaşlayan şikayet e-postalarını tekrar almaya başladım, ayrıca hız sorunlarını bizzat tecrübe etmeye başladım. Son olarak, Türk Telekom, Çanakkale açıklarında yine bir kablonun koptuğunu önceki gün açıkladı. 21770 Mbps'ye çıkıp orada kalakalan bant genişliği yaklaşık 16 Gbps'ye düştü, her ne kadar Telekom'un sayfasında herhangi bir sorun yokmuş gibi 21,25 Gbps'lik kapasite görünüyor olsa da. Bir süre sonra gelen ikinci açıklamayla hızın 18 Gbps'ye yükseltildiği ve tamirin devam ettiği duyuruldu, ama detaya girilmedi. Ek bir hat mı kiralandı, böyleyse uydu mu kablo mu tercih edildi, bu yatırım geçici mi...

İnternet servis sağlayıcıları ve altyapı sahibi firmalar gelişen uygulamalar nedeniyle sürekli daha geniş bant İnternet erişimi sunmak için yatırım yapıyorlar. Bu yatırımların nasıl karşılanacağı konusunda son dönemde tartışma da başlatan bu firmalar, sadece son kullanıcıların değil Google, Yahoo! ve sayısız içerik üreticisinin bu ağ üzerinden büyük boyutlarda dosya trafiği yarattıklarını ama bunun için para ödemediklerini öne sürüyorlar. Bu gelişmeye daha önce de " İnternet Altyapısı Nasıl Finanse Edilmeli Tartışması (...) " başlığı altında yer vermiştim. Son olarak önceki gün bir Verizon yöneticisi aynı konuya dikkat çekti ve Google ile "kardeşlerini" beleşçilikle itham etti . Bu açıklama durup dururken yapılmış değil, erişim sağlayıcı firmaların kaynak yaratma amaçları arasında son dönemde parlatılan bir fikir, trafiğin bir bölümüne öncelik vermek. Örneğin A firmasından ücretli bir film indirmek isteyen bir kullanıcı çok yüksek olmayan bir hızla İnternet'e ba...

Davos Zirvesi sonrası Bill Gates Türkiye'ye geldi, önce seçilmiş öğrencilere konuştu, ardından basın toplantısı düzenlendi. Konuşmasının tam metni buradan okunabilir . Basın toplantısında sorulanları ve yanıtlarını da öğrenme şansım oldu. Hepsini alt alta koyunca pek de önemli bir şey ortaya çıkmıyor. Tabii ben bunu bilişim sektörü merkezli düşünerek söylüyorum, sektörü ve e-dönüşümün iç yüzünü, önemini iyi bilmeyenler, en zengin insanoğlunun gelmesinin iktisadi açıdan önemine dikkat çekecektirler. Fakat Gates Türkiye'yi ya da dinleyici kitlesini bu alanda bilgisiz veya yetersiz olarak mı düşündü diye düşünen yalnız ben değilim. Söyledikleri son derece bilinen şeylerdi, üstüne herhangi bir önemli uyarı ya da öneri yapmadı, yol haritası çizmedi. Tabii belki de zenginliği, hayalleri üzerine sorular alınca, haklı olarak tutumunu böyle şekillendirmiş olabilir. Çünkü gerek öğrenciler, gerek medya Gates'in bilişimci kimliğinden ziyade iş adamı ve "zengin" kimliğine odak...

Geçtiğimiz günlerde beta aşamasından çıkan Google News, yüksek sayıda kaynaktan otomatik şekilde topladığı verilerle başlıca haber sitelerinden biri oldu bile. İnsan eli değmeden, düzenleme yapılmadan bir haberin önemi, popülerliği ve bağlantıları sitede listeleniyor, haberin devamı için tıklanınca esas kaynağın web sitesine gidiliyor. Fakat başlıkların, kısa açıklamaların ve hatta görsel içeriğin Google tarafından karşılıksız kullanılması son olarak Dünya Gazeteler Birliği'nin tepkisine neden oldu. İçeriğin bu şekilde sunulması, içerik üreten gazeteleri hiç de memnun etmiyor. Telif hakları konusundaki tartışmalar, haberler gibi veri ve bilgileri bir araya getiren toplayıcı girişimlerin haberleşme alanında ciddi değişimlere neden olabileceği gerçeğiyle bağlantılı. İnternet ve bilişim, pek çok şeyi değiştiriyor, bunlara iş yapma metotları ve süreçleri de dahil. Hizmetin tasarımı ve sunumu gittikçe önem kazanıyor, zira fikir yüksek potansiyelli olsa da doğru iş modeli kurulmazsa fik...